De Grooten Oorlog........

Tussen 2014 en 2018 herdenken wij in België
De Grooten Oorlog of Eerste Wereldoorlog (1914-1918).
De Vredesroute is een fietstocht die ons laat kennis maken
met de frontlijn rondom Ieper, één van de meest beruchte
slagvelden van de Eerste Wereldoorlog.
We vertrekken aan de Menenpoort in Ieper, wellicht het bekendste
Brits oorlogsmonument uit WOI. Deze poort draagt de namen
van 54.896 Britse Gemene-best-soldaten.
Als eerbetoon aan de honderdduizenden gesneuvelden wordt
sedert 1928 onder de machtige gewelven van de Menenpoort
iedere avond om 20u de "Last Post" geblazen.

Tientallen militaire begraafplaatsen langsheen de tocht vormen
evenveel stille getuigen van de dramatische tol die de "grooten oorlog"
hier eiste. Sommigen liggen intiem verscholen tussen de velden,
anderen maken indruk door hun omvang.

De Commonwealth War Graves Commission besliste dat zowel
officieren als gewone manschappen zouden blijven rusten waar
ze oorspronkelijk begraven werden. Ieder kreeg een identieke
grafsteen .

Na de oorlog stond een groep jonge architecten, die pas van het
front waren teruggekeerd, voor het kerkhofontwerp in. Alle
Britse oorlogskerkhoven zijn volgens eenzelfde patroon aangelegd,
met eenvormige, uit witte Portlandsteen gehouwen zerkjes.

Op iedere begraafplaats staat een groot stenen kruis met
een bronzen zwaard, "The Cross of Sacrifice", en meestal
ook een grote stenen blok, een soort altaar: "The Stone of Remenbrance".
In deze steen staat gebeiteld " Their name liveth for evermore", een tekst
van R. Kipling, de auteur van Jungle Book wiens enige zoon op deze
slagvelden sneuvelde.

Met zijn 11.956 graven is het indrukwekkende Tyne Cot Cemetry
het grootste Brits soldatenkerkhof. De achterzijde van het oorlogskerkhof
wordt volledig ingenomen door het Missing Memorial, na de
Menenpoort het grootste Brits gedenkteken voor de vermisten.
In zijn muren staan de namen gegrift van 34.957 soldaten.

De Eerste Slag om Ieper begon op 21 oktober 1914 met
de Slag om Langemark. Hier stond het 26e Duitse reservekorps
oog in oog met de Britse en Franse troepen. Een wezenlijk onderscheid
tussen beide vijandige legers was dat het Duitse reservekorps was
samengesteld uit universiteitsstudenten die zich als oorlogsvrijwilliger
hadden aangemeld en na een zeer korte opleiding op het front
werden ingezet. Ze kwamen er te staan tegenover de meest geharde
beroepssoldaten van Groot-Brittanië, de eeuwenoude Schotse
garderegimenten die beschouwd werden als de beste "Rifle men" ter wereld.

Twee gietijzeren poorten geven toegang tot deze door zijn soberheid
indrukwekkende begraafplaats, waar 44.234 gesneuvelden een laatste
rustplaats vonden. Het Deutsche Soldatenfriedhof wordt ook
"Studentenfriedhof" genoemd omdat 3.000 studentenvrijwilligers
hier begraven liggen.

Het Alter Friedhof wordt gedomineerd door een bronzen
beeldengroep van vier rouwende soldaten.

De sobere opbouw, de sombere kleuren, de eentonige rechtlijnigheid
van de grasvelden, hagen, bomen en muren geven aan dit oorlogskerkhof
een uitgesproken triest-nostalgische sfeer die weinigen onberoerd
zal laten.

Wanneer we bijna terug in Ieper zijn komen we nog langs het
Essex Farm Cemetry. Hier staat een gedenksteen voor
John Mac Crae. De dichter John Mac Crae was een Canadese
legerarts die in oktober 1914 als vrijwilliger aan het Vlaamse
front terechtkwam. Hij werkte in een noodhospitaal nabij de
plaats die door de Britten de "Essex Farm" werd genoemd omdat
de daar gelegerde troepen voornamelijk uit Essex afkomstig waren.
Hier schreef John Mac Crae zijn gedicht "In Flanders Fields" tijdens
een moment van rust op een lentedag in 1915, toen de klaprozen
rood bloeiden rondom zijn veldhospitaal en tussen de kruisjes
van de naastliggende begraafplaats. Hij hield het gedicht een tijdje
bij en zond het dan naar een Engels weekblad dat het publiceerde.

De weerklank was bijzonder groot; in minder dan geen tijd
kenden vele soldaten het gedicht uit het hoofd.

Het gedicht is uitgegroeid tot een zinnebeeld van offer en dood
en maakte de simpele Vlaamse klaproos tot een internationale
vredesbloem.
(info: vredesroute Provincie West-Vlaanderen)

"als ge van ze leven in de westhoek passeert

deur regen en noorderwinden

keert omme den tied als g'alhier passeert

den dood ga j'hier were vinden

ja 't is den oorlog da'j hier were vindt

en 't graf van duizend soldaten

altijd iemands voader altijd iemands kind

duizend en duizend soldaten

duizend en duizend soldaten

duizend en duizend soldaten

(uit: Duizend soldaten/Willem Vermandere)